" شاد ، بگذار ، باشم من. . . "

شاد

       بگذار

               باشم من                       

تا نفَس

         از گلویم

                    آزاد درآید.

نمی­توانی، نه؟ . .

 

شغلم این باشد

که تک­تکِ گل­های زمین را

                                   شماره کنم.

نمی­شود، نه؟ . .

 

پس بگذار

               شعرهایم را

                                برایت بخوانم.

وقت نمی­شود، نه؟ . .

 

قُرصم را بیاور و

                    قدری آب

این سَر آرام می­شود

حتم دارم

حتم دارم

              من. . .

 

مسکو، ۱۷ سپتامبرِ ۲۰۰۸

راز

هیچ­کس­ از هیچ رازی آگاه نیست

و آن که عاشقانه زندگانی­ات می­بخشد

در پستوی باریکی

                          تنها

                                 خواهدخفت. . .

و هیچ­کس

              هیچ­گاه

                         از هیچ رازی

                                           آگاه نمی­شود.

 

کرج، زمستانِ ۱۹۹۳

آنقدرها. . .

زیرِ هیزم­ها

محتاط و ترسان

مخفی شده

              خارپشت

پس چرا رفیقکم

سوت نمی­زنی

                 نمی­خوانی؟

آن­قدرها خوش­بخت نیستی.

 

زیرِ کفِ اتاق

              موشی می­دود

پس چرا ساکتی

نمی­رقصی

             نمی­خوانی؟          

 آن­قدرها پرنده نیستی. 

 

گل­دوزیِ رختِ اعیان

                          رنگ باخته­است

نسیمِ خیابان

توانِ شکستن شاه­بلوط­ها را ندارد.

 

و هنر

به نخ­رشته­کردنِ قطرهای آب است

که پُرشورتر از گذشته می­بارد.

 

کی­یف، تابستانِ ۱۹۹۹

خانه ی من کجاست؟ 2

ادامه نوشته

خانه ی من کجاست؟ 1

" خانه ی من کجاست؟ " نام مطلبی است نوشته ی کانستانتین بالمونت، که به زودی متن کامل آن همراه شعرهای ترجمه ی دیگری از حمیدرضا آتش برآب در شماره ی آینده ی نشریه ی بخارا(ویژه ی مارینا تسوتایوا) منتشر خواهدشد.  این مطلب در ۲ بخش تقدیمتان می شود:

ادامه نوشته

معرفی کتابهای حمیدرضا آتش برآب

مـعــرفـی کـتـابـهـا:

۱. به سلامتی خانمها، ۱۰۰ داستان کوتاه ترجمه نشده از آنتون چخوف، مصوّر، نشر آهنگِ دیگر، ۱۳۸۳.

۲. آقایی از سانفرانسیسکو، به همراه  ۴۵ داستان دیگر از ایوان بونین( برنده ی جایزه ی نوبل ۱۹۳۳)، نامزد جایزه ی کتاب سال، نشر نی، ۱۳۸۴.

۳. زائر افسون شده، داستان بلندی از نیکالای لِسکوف همراه مقاله ای از والتر بنیامین درباره ی نویسنده، نشر ماهی، ۱۳۸۴.

۴. سوارکار مفرغی، آلکساندر پوشکین، مصوّر، از سری کتابهای دوزبانه ی نشر هرمس، ۱۳۸۵.

۵. عصر طلایی و عصر نقره ای شعر روس، تحقیق، گردآوری و ترجمه ی گزیده هایی از ۲ قرن شعر روس و بیوگرافی شاعران و معرفی مکاتب ادبی، نشر نی، در دست انتشار.

۶. هنرمند چهره پرداز، داستان بلندی از نیکالای لِسکوف، نشر هرمس، در دست انتشار.

۷. در مایه های ایرانی، سرگی یسنین، مصوّر، از سری کتابهای دوزبانه ی نشر هرمس، در دست انتشار.

شعرخوانی در دفتر نشر توس

مردادماه امسال، به دعوت مدیریت گرامی نشر توس- جناب باقرزاده- و در دفتر این نشر، با گردهمایی جمعی از دوستان نویسنده، شاعر، مترجم و علاقه مندی چون سیدعلی صالحی، مجید مددی، ناهید کاشی چی، دکتر آبتین گلکار، دکتر غلامی، صفورا نیری، شروین گودرزی، علی دهباشی، البرز آبکناری، پیمان روغنی، مجید ملکی . . . شب شعر ولادیمیر مایاکوفسکی برگزار شد.

 در این گردهمایی چند نمونه ای از ترجمه های شعر روسی قرن نوزدهم از پوشکین و لرمانتاف، و سپس شعرهایی از مایاکوفسکی، و در پایان هم منظومه ی تازه ترجمه شده ی ابر شلوارپوش مایاکوفسکی را، که چندی پیش آن را به پایان رسانده بودم، برای حاضران خواندم. این منظومه را، مثل کارهای ترجمه ی پیشین، از نظر ساختاری بیشتر برای اجرا آماده کرده بودم و ازقضا هم مورد توجه دوستان قرار گرفت و نظرات جالبی هم در پایان جلسه رد و بدل شد.

 

   باز هم به این وسیله از تمامی این دوستان، و عزیزان دیگری چون شمس لنگرودی، حافظ موسوی، رضا معتمدی، بهمن حمیدی، رضا چایچی، سعدی گل بیانی و. . .، که درجلسات دوستانه ی مشابهی در ایران به خوانش این اثر گوش دادند و مرا از نظرات خود بهره مند کردند، سپاسگزارم.

   این روزها سرگرم نوشتن مقدمه ی مفصلی بر ابر شلوارپوش هستم تا  آن را به عنوان سومین کار دوزبانه ی روسی-فارسی به دست نشر بسپارم. مشخصات دو اثر دیگر دوزبانه ی روسی-فارسی که پیش از این و به قلم همین مترجم به پایان رسیده اند به ترتیب زیر هستند:

  ۱. سوارکار مفرغی، اثر آلکساندر پوشکین، مصوّر، نشر هرمس، ۱۳۸۵. 

  ۲. در مایه های ایرانی، اثر سرگی یسنین، مصوّر، نشر هرمس، در دست انتشار.

حمیدرضا آتش برآب 

۷ سپتامبر ۲۰۰۸

  

بندهای پایانی شعر "آغاز"

دروغ­گویی

             امیدی­ست

دروغ­زیستن

              هُنر

هُنری که من را و تو را

از آن­چه باید بودیم

                      فاصله انداخته­است.

 

کرج، پاییزِ ۱۹۹۵

آسمان

نگاهت

         مطلق است

                       آسمان!

ابرهایت

          معلّق.

 

مسکو، سپتامبر ۲۰۰۷

 

نقش آفتاب

دل­خوش چه کرده­ای به بهاری که رفتنی­ست             

سر از چه می­کنی به کُلاهی که رفتنی­ست

لبخند می­زنی به کلامی که یاوه­ای­ست                   

تعظیم می­کنی برِ شاهی که رفتنی­ست

پیمانه می­زنی به شرابی که ناب نیست

                      نَظّاره می­کنی به سرابی که رفتنی­ست

این جانِ غنچه­گل که بدادَنْت هدیتی

                    پژمرده می­کنی سَرِ عمری که رفتنی­ست

وجدانْت هست هیچ؟ بازآی از خطای

                   به هاون چه می­زنی نمِ آبی که رفتنی­ست

چون خوب بنگری گریزان شوی ز خود

           این کبر و خصم، دور! به ظلامی که رفتنی­ست

هِی­هِی چه می­زنی به الاغی که ناقص است

     کم کن شتاب و هول، به جهانی که رفتنی­ست

بگشای چشم و برون آ یک­دم ز خویش­ِ خویش

          تا کِی دوا کنی تنِ ریشی که رفتنی­ست

اشکم چه تلخ ریخت به حیرانیِ بشر

                   رفتم که سَرکشم همه تلخی که رفتنی­ست

آتش چو سوخت خویش همه شعله زد به آب

            چون نقشِ آفتاب برِ آبی که رفتنی­ست

 

مسکو، ۱۵ ژوئنِ ۲۰۰۸

تفعّلی کن. . .

اگرَت جهانِ وحشت، غم و درد و ناله بارَد

                     تو در آینه نظر دار، به خودت تبسّمی کن

نگهت ز خلق بَرگیر، به درونِ خود بپیوند

                   که درونِ تو خدایی­ست، به همو توسّلی کن

گر از آرزو گذشتی، به رهایی­ات میندیش

                    که رهایی آرزویی­ست، تو به آن ترنّمی کن

درِ عشق­بازی آن­سوست، نفَست به عشق باشد

                  که از اوست دارِ هستی، به بَرَش تنفّسی کن

می و رویِ ماه­رویان، برِ آفتابْش هیچ است

                   تو دُرخش کن، بیفروز، به مهان ترحّمی کن

همه از فسانه، ماییم، به فلک یگانه، ماییم

                 چه به شمع شور داری، شب­گهان تلألؤی کن

تو به یک کلامْ مستی، به دوشعر می­شکستی

                 و مَنَت چه­گونه گویم، که به قصّه هم­رهی کن

دگران ز خلق گفتند، ز دروغِ دلق گفتند

                         مَنَت از ترانه، آنَک، به بَرَش تفعّلی کن

 

 

مسکو ۱۶ ژانویه­ی ۲۰۰۶

سگ­های مسکو

سگ­های مسکو

 

سگ­های مسکو

سگ­های مترو

 

سگ­های رهاشده

                      در دردناکی محض

سگ­های افسون­شده

                         در سنگفرش یخ

سگ­های ترس

               از عابران بی­اعتنا و مسخ

سگ­های لاغر و بیمار

سگ­های تب­دار

 

سگ­های مسکو

سگ­های مترو

 

سگ­های چندتکان­ِبه­خود

       نومیدخم­شدن

روزانه چشم­دوانیدن و

شب

     پیش­وپس­شدن

سگ­های نجابت و تقدیر

سگ­های خجالت و تحقیر. . .

 

سگ­های مسکو

سگ­های مترو

 

در لحظه­های سرد

ساعات انجماد

در روزهایِ درد

آناتِ برف و باد

در بین گام­های

                ملال­آور و

                         بی­احساسِ

                         این مردمانِ مدامْ­رنج و خواهش و طلب

                         این آدمیانِ خوش­شانسْ­زنده و

                                                          بیگانه­باغرور

                         این دخترانِ مست

                         این مست­های مَرد

                         این مردهای پَست­

                         این

                             پَست­های بی­گناه

آری

    در تمام این روزهای انزوای ناب

های!

     سگ­های خوابِ­خواب!

گاهی

      در نظرم می­رسید که

تنهاترین معجزه­ی زمین­اید

تنهاترینِ معجزه­ام

                     تا نگاهتان کنم

گه­گاه بایستم و

آرام

          بهرِتان

                       چیزی بیفکنم

نجوای گرمِ شعر بیاید و

                             لبخندِ سردِ اشک

آن­گه

      گذر کنم.

 

مسکو ۳ ژانویه­ ۲۰۰۶